درباره خطرات اشعه ایکس چه می دانیم؟

چرا اشعه ایکس خطرناک است

اشعه ایکس یا پرتوهای ایکس، یک نوع اشعه الکترومغناطیسی هستند که دارای انرژی بسیار بالا هستند. این اشعه‌ها از تغییرات در ساختار الکترونی اتم‌ها ناشی می‌شوند و می‌توانند در بافت‌های زنده پوشش بدهند.در این مقاله به خطرات اشعه ایکس می پردازیم.

اشعه ایکس خطرناک است زیرا دارای انرژی بالا بوده و می‌تواند به بافت‌های زنده در بدن آسیب برساند. این اشعه‌ها از طریق برخورد با اتم‌ها در بدن، الکترون‌ها را از محل‌هایشان خارج کرده و در نتیجه ممکن است به ایجاد تغییرات شیمیایی در سلول‌ها و بافت‌ها منجر شود.

از دیگر خطرات اشعه ایکس عبور آن از بافت‌های حساس مانند غدد بزاقی، بنکریاس و بافت‌های خونی است که ممکن است منجر به مشکلات سلامتی مختلف شود.

برای کاهش این خطرات، در هنگام تصویربرداری با اشعه ایکس، افراد معمولاً از محافظتی به نام پروتکتور (یا پریزم) استفاده می‌کنند که به ویژه برای حفاظت از مناطق حساس بدن مانند تیروئید و غدد بزاقی طراحی شده‌اند.

همچنین، میزان و نوع اشعه ایکس باید توسط کارشناسان پزشکی کنترل شود تا اطمینان حاصل شود که از دزهای اشعه ایکس ایمن استفاده می‌شود و به حداقل رسانده شود.

خطرات اصلی اشعه ایکس

1. یونیزاسیون: این اشعه‌ها می‌توانند بافت‌های زنده را یونیزه کنند، به این معنی که می‌توانند الکترون‌ها از اتم‌ها جدا کنند. این موضوع می‌تواند به تغییرات شیمیایی در سلول‌ها و بافت‌ها منجر شود که ممکن است آسیب جدی به سلول‌ها و بافت‌ها وارد کند.

2. آسیب به DNA: اشعه ایکس می‌توانند به DNA سلول‌ها صدمه بزنند. این ممکن است منجر به خطاهای ژنتیکی یا حتی سرطان شود.

3. آسیب به بافت‌های حساس: برخی از بافت‌ها در بدن مانند غدد بزاقی و تیروئید حساسیت بیشتری دارند و ممکن است به اشعه ایکس حساس‌تر باشند.

4. ریزش سلول‌های خونی: اشعه ایکس می‌توانند باعث خرابی سلول‌های خونی شوند که می‌تواند منجر به کاهش تعداد سلول‌های خونی (آنمی) شود.

برای کاهش این خطرات، تنها باید از اشعه ایکس در موارد لزومی استفاده کرد و همچنین از تجهیزات حفاظتی مناسب مانند پروتکتور‌ها استفاده کرد. همچنین، تجویز و نظارت این اشعه‌ها باید توسط کارشناسان پزشکی مجرب انجام شود تا دزهای اشعه ایکس به حداقل رسانده شوند و از بیمار به میزان لازم استفاده شود.

راه های دفع اشعه ایکس از بدن

اشعه ایکس پس از عبور از بدن به طور طبیعی نمی‌توانند از بدن دفع شوند، زیرا این اشعه‌ها از طریق تغییرات در ساختار الکترونی اتم‌ها ایجاد می‌شوند و نمی‌توانند به راحتی حذف یا دفع شوند.

در هر صورت، به منظور کاهش تاثیرات منفی اشعه ایکس بر بدن، می‌توانید اقداماتی انجام دهید:

1. استفاده از پروتکتورها (پریزم‌ها): در هنگام تصویربرداری با اشعه ایکس، افراد معمولاً از محافظتی به نام پروتکتور (یا پریزم) استفاده می‌کنند. این وسیله به ویژه برای حفاظت از مناطق حساس بدن مانند تیروئید و غدد بزاقی طراحی شده است.

2. استفاده از دزهای مناسب: تجویز و نظارت این اشعه‌ها باید توسط کارشناسان پزشکی مجرب انجام شود تا دزهای اشعه ایکس به حداقل رسانده شوند و از بیمار به میزان لازم استفاده شود.

3. محدود کردن اجرای مطالعات تصویربرداری با اشعه ایکس: باید تنها در موارد لزومی از اشعه ایکس استفاده کرد و در صورت امکان، از روش‌های تصویربرداری دیگر مانند سونوگرافی و MRI استفاده کرد.

4. مشاوره پزشک: هرگز نباید تصمیمات مرتبط با استفاده از اشعه ایکس را به تنهایی بگیرید. می‌بایست با پزشک خود مشورت کرده و به راهنمایی او عمل کنید.

اگر شما یا کسی دیگر در معرض اشعه ایکس قرار گرفته و نگران خطرات آن هستید، می‌توانید با پزشک خود مشورت کرده و نکات احتیاطی خاصی را بررسی کنید.

کاشف اشعه ایکس کیست

اشعه ایکس توسط دو دانشمند به نام‌های ویلهلم رنتگن واستون اسکوونز در سال 1895 کشف شد. ویلهلم رنتگن در آلمان بود و وقتی با اشعه‌های الکترومغناطیسی در تجربه‌های خود درگیر بود، متوجه شد که بعضی از اشعه‌ها به طور عجیبی از اشیاء مختلف عبور می‌کنند و تصاویر آنها را ثبت می‌کنند. این اشعه‌ها توسط وی “پرتوهای ایکس” نامیده شدند، که به افتراض علیه آلفا و بتا، حروفی بعدی در الفبا بودند.

این کاشف تازه‌کار از این کشف معجزه‌آسا در دانش‌نامه‌های پزشکی به اشتراک گذاشت و این تکنولوژی به زودی در حوزه‌های پزشکی، دندانپزشکی و علوم مختلف دیگر استفاده شد.

ویلهلم رنتگن به خاطر کشف اشعه ایکس در سال 1901 مدال نوبل فیزیک را دریافت کرد. این کشف اساس تصویربرداری پزشکی با استفاده از اشعه ایکس را گذاشت و از آن پس این فناوری در تشخیص بیماری‌ها و انجام مداخلات پزشکی به کار گرفته شد.

اشعه ایکس ری از سرب عبور میکند؟

اشعه ایکس نمی‌تواند به طور کامل از سرب عبور کند، اما می‌تواند از طریق آن عبور کند به شرطی که ضخامت سرب کم باشد. اشعه ایکس دارای انرژی بسیار بالا هستند و در مواجهه با مواد سنگین مانند سرب، بخشی از این اشعه‌ها می‌توانند جذب شوند و بخش دیگر به طور کامل از مواد سنگین عبور کنند.

به همین دلیل در اطاق‌های تصویربرداری با اشعه ایکس معمولاً از تجهیزات حاوی سرب استفاده می‌شود تا محافظت از افراد در اطراف ایستگاه تصویربرداری صورت گیرد. این تجهیزات با جذب بخشی از اشعه‌ها و به این ترتیب کاهش دهنده دز اشعه ایکس عمل می‌کنند.

توجه: شرکت نوین طب خاورمیانه خدمات سربکوبی را با بالاترین کیفیت انجام می دهد